Περίληψη / Summary
Zirojević Igor, Περί των μουσικών ειρμολογίων
Το Ειρμολόγιο είναι ένα ψαλτικό βιβλίο που χρησιμοποιείται συνεχώς για περισσότερα από χίλια χρόνια. Ως είδος χειρογράφου, είναι μια από τις παλαιότερες μουσικές συλλογές που χρονολογείται από τον ένατο αιώνα. Το περιεχόμενό του, άμεσα και έμμεσα, αποτελείται από μέλη που αποτελούν περίπου το 80% του συνόλου των μελωδιών που χρησιμοποιούνται στην ορθόδοξη λατρεία. Ο Ειρμός είναι το πρότυπο όλων των τροπαρίων μιας κανονικής ωδής, όσον αφορά τη δομή των στίχων, τη μετρική και τον ρυθμό, καθώς και το μέλος.
Ως ποιήματα, οι Ειρμοί συνδέονται με τα κείμενα των εννέα βιβλικών ωδών. Δημιουργοί των Ειρμών είναι οι μεγάλοι εκκλησιαστικοί υμνογράφοι, ένας σημαντικός αριθμός των οποίων συγκαταλέγεται στην τάξη των αγίων. Τα έργα τους συχνά εμπνέονται από τις σπουδαίες ομιλίες των μεγάλων Αγίων Πατέρων και τα κείμενά τους με αυθεντικό τρόπο μεταφέρουν και ερμηνεύουν το νόημα των ακολουθιών (εορτών) για τις οποίες ψέλνοτναι. Οι περισσότερες από τις συλλογές Ειρμολογίων - Ειρμολόγια της βυζαντινής περιόδου είναι γραμμένες από άγνωστους συγγραφείς και είναι σημαντικά πλουσιότερες σε περιεχόμενο από τις μεταβυζαντινές. Σημαντική εξαίρεση και ένα από τα σημαντικότερα Ειρμολόγια της βυζαντινής περιόδου είναι το Ειρμολόγιο του αγίου Ιωάννη Κουκουζέλη, το οποίο στην πρώτη περίοδο της μεταβυζαντινής εποχής ήταν σε ευρύτερη χρήση.
Τα περισσότερα από τα μεταβυζαντινά Ειρμολόγια είναι γνωστών μελουργών, αλλά περιέχουν πολύ λιγότερους ειρμούς από τα βυζαντινά. Οι πλήρεις συλλογές με τη μεγαλύτερη σημασία είναι αυτές του Θεοφάνη Καρύκη, του Ιωάσαφ του Νέου Κουκουζέλη, του Κοσμά του Μακεδόνα, του Βαλάσιου του Ιερέα, καθώς και ορισμένες συνθέσεις άγνωστων συγγραφέων.
Από τον Πέτρο τον Βυζάντιο και τον Μάρκο Δομέστικο, έχουμε τα σύντομα μελωδικά Ειρμολόγια, και από τον Χρυσάφη τον Νέο, τον Γερμανό Επίσκοπο Νέων Πατρών και τον Πέτρο Λαμπαδάριο έχουμε τα Ειρμολόγια καταβασιών. Υπάρχουν επίσης μελουργοί που συνέθεσαν μόνο μερικές καταβασίες, όπως ο Πέτρος Μπερεκέτης, ο Κωνσταντίνος Βυζάντιος και ο ιερομόναχος Άνθιμος.
Ο τρόπος οργάνωσης της ύλης στα Ειρμολόγια ποικίλλει ανάλογα με την περίοδο και το χειρόγραφο. Το περιεχόμενο των Ειρμολογίων ποικίλλει επίσης. Η μελωδία καθενός από τους συνθέτες είχε την ιστορική της διαδρομή και λίγο πολύ αντιπροσωπευτική θέση στην λειτουργική πράξη. Για την επιβίωση ορισμένων μελωδιών στην λειτουργική πράξη, ήταν κρίσιμο το κατά πόσον αυτές οι μελωδίες, κατά τη διάρκεια των αλλαγών στη μουσική βυζαντινή σημειογραφία, μεταγράφηκαν σε νεότερη σημειογραφία. Στη σημερινή ψαλτική πρακτική, χρησιμοποιούνται τα Ειρμολόγια του Πέτρου Λαμπαδαρίου, του Πέτρου Βυζαντίου και του Ιωάννη του Πρωτοψάλτη.
Heirmologion is a chanting book that has been in continuous use for more than a thousand years. As a type of manuscript, it is one of the oldest music collections dating back to the ninth century. Its content, directly and indirectly, consists of songs that make up about 80% of the total melodies used in Orthodox worship. Heirmos is the model of all the tropariа of one canon ode, in terms of verse structure, metrics and rhythm, as well as melody. Аs a poetry, heirmosеs are connected with the texts of the nine biblical odes. The creators of heirmoses are the great Church hymnographers, a significant number of whom are included in the rank of saints. Their works are often inspired by the famous sermons of the great Holy Fathers, and their texts in an authentic way convey and interpret the meaning of the ceremony they are singing about. Most of the heirmoses collections - Heirmologions from the Byzantine period areby unknown authors, and they are significantly richer in content than the post-Byzantine ones. An important exception and one of the most important Heirmologions of the Byzantine period is the Heirmologion of saint John (Ioannes) Koukouzeles, which in the first period of the post- Byzantine era was in the widest use. Most of the post-Byzantine Heirmologions are of wellknown authors, but they contain far less heirmoses than the Byzantine ones. The complete collections of the greatest importance, are those of Theofphanes Karykes, Joasaph the New Koukouzeles, Kosmas the Macedonian, Balasiosthe Priest, as well as some compositions by unknown authors. By Petros of Byzantium and Markos Domesticos, we have the short melodic style Heirmologions, and by Chrysaphesthe New, Germanos Bishop of New Patras and Petros Lampadarios we have the katabasias Heirmologions. There are also authors who composed only some katabasias, such as Petros Bereketis, Konstantinos Byzantios and the hieromonk Anthimos. The way of organizing matter in the Heirmologions is diverse in different periods and manuscripts. Heirmologion content also varies. The melody of each of the composers had its historical path and more or less represented place in the liturgical practice. For the survival of certain melodies in liturgical practice, it was crucial whether these melodies, during the notational changes, were transcribed into newer notation. In today's chanting practice, the Heirmologions of Petros Lampadarios, Petros Byzantios and John (Ioannes) the Protopsaltes are used.
No comments:
Post a Comment