Τέντες Αγαμέμνων,
Στοιχεία νεοελληνικής πρωτομουσικολογίας στο “Μεγάλο Θεωρητικόν της Μουσικής”. Μια μελέτη της κύριας πραγματείας του Χρύσανθου από τη Μάνδυτο υπό το πρίσμα δύο συγγραμμάτων του Gary Tomlinson
Περίληψη. Το «Μεγάλο Θεωρητικόν της Μουσικής», γραμμένο στις αρχές του 19ου αι. στην Κωνσταντινούπολη στην ελληνική γλώσσα από τον Χρύσανθο από τη Μαδύτο και επιμελημένο από τον Παναγιώτη Πελοπίδη το 1832 στην Τεργέστη, είναι ένα έργο που φέρνει στο περιβάλλον του Οικουμενικού Πατριαρχείου νεο- και αρχαιοελληνικές, ανατολικο-μεσογειακές και κεντροευρωπαϊκές, ρωμαϊκές και μετα-βυζαντινές, τεχνικές και φιλοσοφικές ιδέες για τη Μουσική. Γραμμένο σε μια Οθωμανική Αυτοκρατορία πολέμων και μετατόπισης συνόρων στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, το «Μεγάλο Θεωρητικόν της Μουσικής» είναι η θεωρία της μουσικής που ανέλαβε τα καθήκοντα
α) Να παρουσιάσει και να επεκτείνει σε κείμενο τη λεγόμενη νέα μέθοδο της εκκλησιαστικής μουσικής, μια θεωρητική και πρακτική συστηματοποίηση της μουσικής επηρρεασμένη από τα ευρωπαϊκά πνευματικά ρεύματα, καθώς και μια συντηρητική στάση απέναντι στην παράδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και
β) (πιθανότατα μόνο στην έντυπη έκδοσή του, δηλαδή μετά τη συγγραφή του) να συμβάλει στην οικοδόμηση ενός λόγου για την ελληνική μουσική, προφανώς μετά την ταυτόχρονη νεοελληνική επανάσταση κατά των Οθωμανών και την οικοδόμηση του ομώνυμου εθνικού κράτους.
Το παρόν άρθρο επιχειρεί να μελετήσει ορισμένες από τις ευρωπαϊκές επιδράσεις στο «Μέγα Θεωρητικό», βασιζόμενο στη θεαματική εξιστόρηση των προ- και πρωτο- μουσικολογικών εξελίξεων στην ήπειρο γύρω στο 1800 από τον Gary Tomlinson στο έργο του «Musicology, Anthropology, History» (2001), μέσω μιας ερευνητικής προσέγγισης βασισμένης στη θεωρία της αρχαιολογίας του Michel Foucault, όπως την εισήγαγε στη μουσικολογία ο Gary Tomlinson σε ένα άλλο διάσημο έργο του, Music in Renaissance Magic: Toward a Historiography of Others (1993).
No comments:
Post a Comment