Περίληψη
Ο Απόστολος Κώνστας υπήρξε Χίος στην καταγωγή, από μικρή ηλικία βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη (αρχές του ιη΄ αιώνα) και η κύρια απασχόλησή του ήταν η Βυζαντινή μουσική. Ήταν συνθέτης, ως Οθωμανός υπήκοος γνώριζε την οθωμανική μουσική, ήταν δεξιοτέχνης της ταμπουρίδας, εκτελεστής της Ψαλτικής και γενικότερα ερευνητής της Οθωμανικής μουσικής. Έγραψε –εξ’ όσων είναι γνωστά μέχρι σήμερα την πρώτη του θεωρητική πραγματεία περί τα 1800 στην ελληνική γλώσσα σε εννέα αντίγραφα, εκ των οποίων μόλις για τα έξι έχει γίνει αυτοψία. Το τελευταίο από αυτά γράφτηκε το 1820 και βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας με τον αριθμό κώδικα 1867. Το 1820 αποτελεί μια κρίσιμη χρονιά για την μετα-βυζαντινή μουσική, διότι είναι η χρονολογία τύπωσης του πρώτου βιβλίου βυζαντινής μουσικής στο Βουκουρέστι και ταυτόχρονα η απαρχή εξάλειψης της τέχνης της χειρογράφου παράδοσης και γραφής των μελών της εκκλησιαστικής μουσικής. Την ίδια χρονιά ένας από τους τρεις εφευρέτες της νέας μεθόδου παρασημαντικής της μεταβυζαντινής μουσικής (ο Αρχιεπίσκοπος Δυρραχίου Χρύσανθος) παρέδωσε τις σημειώσεις του Μεγάλου Θεωρητικού του σε έναν από τους μαθητές του στο Παρίσι, προκειμένου να εκτυπωθεί ως βιβλίο. Ο Κώνστας την ίδια χρονιά και παρόλο που ήταν αντίθετος στη νέα παρασημαντική και παρόλο το γεγονός ότι είχαν περάσει ήδη έξι χρόνια (1814) από την μεταρρύθμιση, αντέγραψε για τελευταία φορά τη θεωρητική του πραγματεία στο προγενέστερο σύστημα παρασημαντικής. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με άλλα παρόμοια γεγονότα της εποχής εκείνης, μπορούν να χαρακτηριστούν ως ιδιαιτέρως σημαντικά για την έρευνα, διότι αποδεικνύουν ότι πολλοί και σημαντικοί μουσικοί ήταν αντίθετοι στη νέα μέθοδο. Εξάλλου, τα μειονεκτήματα και οι ελλείψεις της νέας μεθόδου, αποτέλεσαν αφορμή για να γραφούν πολλά άρθρα και βιβλία εναντίον της. Η κύρια ενασχόληση του Κώνστα εκτός από τη διδασκαλία, η οποία διήρκεσε τουλάχιστον είκοσι χρόνια, ήταν η αντιγραφή μουσικών μαθημάτων από παλαιά χειρόγραφα. Η κάθε αντιγραφή χειρογράφου γινόταν κατόπιν παραγγελίας από ιδιώτες μουσικούς. Επειδή ήταν αντίθετος στη μεταρρύθμιση και παρόλο που ήταν μέσα στους κύκλους του Πατριαρχείου, δεν προσεκλήθη ποτέ στις διεργασίες για τη μεταρρύθμιση. Στην πραγματικότητα ήταν απαραίτητη η μεταρρύθμιση ως απαίτηση της εποχής, αλλά η κατάργηση σαράντα περίπου άφωνων σημαδιών επιφορτίστηκε στην προφορική παράδοση και αυτό ήταν ένα από αδύνατα σημεία της μεταρρύθμισης καθώς οι δημιουργοί της, δεν μπόρεσαν να φανταστούν την παρακμή της προφορικής παράδοσης μετά από όχι και πολλά χρόνια. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ο Κώνστας έγραψε έναν οδηγό, μια μέθοδο, χρησιμοποιώντας και τα παλαιά σημάδια. Το σημαντικό στοιχείο αυτής της μεθόδου ήταν όχι μόνο ότι ήταν ένας οδηγός κατανόησης της παλαιάς παρασημαντικής, αλλά ταυτόχρονα και μια προσπάθεια αναλυτικής εξήγησης της παλαιάς στη γραφή του ιδίου του Κώνστα. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας του Κώνστα ήταν σε τέτοιο βαθμό επιτυχής, ώστε κάποιος ο οποίος δεν γνωρίζει την παλαιά μέθοδο, αλλά μόνο τη νέα, να μπορεί να διαβάζει και να κατανοεί όλη σχεδόν την πραγματεία του. Από αυτή την άποψη, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο τελευταίος θεωρητικός συγγραφέας της παλαιάς παρασημαντικής αλλά και πρόδρομος της νέας, ή ίσως ακόμη και ο πρώτος αυτής. Στο τέλος της πραγματείας του προσπαθώντας να εκφράσει τη λύπη αλλά και το θυμό του, αναφέρεται στο χαμό τριάντα τριών χρόνων κόπου και μόχθου. Οι λόγοι ήταν ότι παρόλο που οι μεταρρυθμιστές γνώριζαν την παρουσία του ως σημαντικού θεωρητικού, ποτέ δεν συμμετείχε στα τεκταινόμενα με αποτέλεσμα μια σειρά θεωρητικών ζητημάτων να χαθεί ή να μείνει ημιτελής. Επίσης αναφέρεται στις δυσκολίες των μαθητών της νέας μεθόδου: η διαφορετικότητα στην έκφραση ήταν τόσο μεγάλη, όση και ο αριθμός των διαφορετικών εκτελεστών ενός και του ιδίου μουσικού κομματιού.
Review:
Ş. Beşiroğlu
Published 16 November 2009
The musicological research concerning theoretical issues between Greek and Ottoman music is almost recent starting at the first half of the 20th century. However, these two old civilizations have a very strong oral tradition in the performance of music that contributes the whole research. Although the research concerns the secular Ottoman and the religious Greek music, the common use of a lot of elements in both kind of music seems to render the research quite interesting. The main purposes of this study: to add a new source in the studies of Ottoman Turkish music and to establish new data to the ethnomusicology studies concerning the Ottoman and the Greek Church music. The manuscript of Constas was at the library of Şinasi Tekin (Turkologue Professor of Near East Language Studies in Harvard University) and this is the first time that is published in this form of study. The writer of the theoretical book that is examined in this study is Apostolos Constas. He was from the Chios Island in Greece and he came very early in Istanbul, where he got his musical education. He was a scientist of post Byzantine church music, a composer, played the tambur, a voice performer and also a researcher of Ottoman music. But he was known most for his theoretical book of church music. He lived in 18th century (1770? -1840)in Istanbul. He wrote his first theoretical book in 1800 in Greek language and as far as we know, from his 9 copies, only the 6 of them could be found. The last copy was written in 1820 and by the code number 1867, it’s present in the National Library of Athens. 1814 is a very important date for Greek Church music and that is because the almost 400 music symbols were decreased in to 20. This reform was made by 3 major teachers of music, but not without any objections. Constas, although was famous at his time, was not chosen in order to participate in this reform. The reasons are not known, but the fact is that he was against this New Method of writing the Church music. That is the main reason that he wrote his theoretical book continuously for six years after the reform. This means that he was not the only one against the reform, but for some reasons-still unknown to us-the reformers did not include him in their team. This manuscript is a theoretical book of Greek Church music. It was written in the old method system but in a quite analytic way, so that a person, who can read only from the new method can read almost the whole book. Another reason that amplifies this study and makes it more interesting is the origin of the language. It’s written in Karamanlidika (Ottoman-Turkish language, written by characters of the Greek alphabet). This kind of language was used by the Greeks of minor Asia up to the beginning of 20 th century. In the oral language they did not speak Greek but Turkish. They also wrote only the Turkish language using the characters of the Greek alphabet. The fact that Constas used the terms of church music in order to express or to compare with the terms of the Ottoman music and sometimes used absolutely terms of the Ottoman music in order to express the deeper issues of theory of the church music, seems that the roots of these two kinds of music are common, which is the east music system. Basically the system of Greek Church and Ottoman music is based on one voice system (not like the classic vertical Western harmony) the semitones and the smaller voices being almost the same. This manuscript has been transferred into original Turkish language the way it was written. Then, it was transferred into daily spoken Turkish language. As for the music examples, rules and compositions, although they were written in different theoretically systems, were transferred into today’s Turkish music notation system. All the transcriptions were interpreted. Constas showed some notes that did not seem to exist in the theoretical books of the Ottoman music of his time. Some of them did exist but in a different meaning. Beyond that, Turkish and Greek music theory in our days are more far away than it was at the time of Constas. As a conclusion, in this study it was proved that by using the terms of Greek Church music, it could be expressed the most of the theory of Ottoman-Turkish music. At the end, the study of this study shows that there are a lot of common elements in both Ottoman-Turkish and Greek Church music. Keywords: Echoes, mode, symbol, synthesis, main and semitone tunes
No comments:
Post a Comment